Toelichting op het overzicht van baten en lasten

De Commissie BBV heeft het volgende bepaald:

Begrotingsafwijkingen en -overschrijdingen (beleidsmatig en/of financieel) behoeven autorisatie door de gemeenteraad. In de regel zullen begrotingswijzigingen vooraf door het college aan de raad worden voorgelegd ter autorisatie. Hiermee wordt toestemming gevraagd voor het te realiseren beleid en voor de besteding van het benodigde bedrag. Slechts indien de omstandigheden een autorisatie vooraf niet mogelijk maken zal achteraf een begrotingswijziging moeten worden voorgelegd. Indien de raad ermee instemt wordt de besteding alsnog geautoriseerd en is deze rechtmatig. Begrotingswijzigingen moeten volgens de Gemeentewet tijdens het jaar zelf nog aan de gemeenteraad worden voorgelegd.
Indien een wijziging niet meer in het jaar zelf is voorgelegd zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Toch kan voor de accountant bij de controle vaststaan dat een aantal (begrotings)overschrijdingen binnen de beleidskaders van de gemeenteraad vallen.

De commissie BBV maakt onderscheid in een aantal soorten begrotingsoverschrijdingen. Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen ten minste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend.

*A   Rechtmatig, althans telt niet mee voor het oordeel
*B   Onrechtmatig en telt mee voor het oordeel

De totaalbedragen per programma zijn te vinden in 3.2. Overzicht van baten en lasten.

In de programmaverantwoording (H 2.1) is inhoudelijk ingegaan op de verschillen tussen realisatie en begrotingscijfers voor en na wijziging. Bij dit totaaloverzicht wordt hieronder aanvullend nog de volgende toelichting gegeven.

Onderstaand worden de belangrijkste afwijkingen toegelicht.
Programma Wonen en Economie (overschrijding van de lasten van 1,6 mln.) 
Dit had grotendeels betrekking op het grondbedrijf, waarbij hogere lasten ad € 1.770.000 waren vanwege de verplicht bij te stellen voorzieningen voor de grondexploitaties: onder ander Grex City en het complex Mooi Rijnhuizen. Dit wordt deels gecompenseerd door hogere winst op het grondbedrijf. De paragraaf grondbedrijf (2.2.9) geeft een uitgebreidere toelichting op dit resultaat. De inschatting van de stand van de voorziening had niet eerder kunnen worden bepaald dan aan het eind van het jaar en kon derhalve niet mee worden genomen in een begrotingswijziging. Derhalve is er geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid (categorie 3.)

Programma Vrije tijd (overschrijding van de lasten van 160.000 euro)
Dit betrof hogere lasten voor de Kom (186.000 euro) vanwege de effecten van corona, en voor sport (zwembad, 132.000 euro) waar we te maken hadden met fors gestegen energielasten.
Deze lastenstijgingen hebben beide externe factoren en zijn pas zichtbaar geworden na het opstellen van de 2e technische wijzigingen en konden daarmee niet meer worden meegenomen in een begrotingswijziging. Daarmee is er geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid (categorie 3).

Programma Versterking eigen kracht, ondersteuning en bescherming (overschrijding van de lasten van 605.000).
Dit heeft grotendeels betrekking op hogere lasten voor het product Maatwerkvoorziening 18-: hogere lasten voor jeugdzorg. Dit betreft een open einde regeling (categorie 3) en daarmee is er geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid .

Programma Bedrijfsvoering (overschrijding van de lasten met 79.000 euro)
Dit had vooral te maken met een lagere doorbelasting dan begroot aan investeringskredieten. Daarmee bleef het saldo aan salariskosten hoger dan begroot. Deze salarislasten zullen de komende jaren wel worden doorbelast aan de investeringen en zullen dan leiden tot kapitaallasten. Derhalve is er geen sprake van een onrechtmatige overschrijding van de lasten (categorie 7). Daarnaast is de overschrijding van de lasten nog gecompenseerd door een stijging van de baten.

Samenvattend:
In alle gevallen waarbij sprake was van overschrijding van de lasten was er geen sprake van een onrechtmatigheid.

Kredietrechtmatigheid 2022
Onderdeel van de begrotingsrechtmatigheidscontrole is de controle op kredietoverschrijdingen. Conform de financiële beheersverordening legt het college verantwoording af over kredietoverschrijding > € 25.000.

Wij hebben de investeringskredieten en de uitnutting ervan beoordeeld. De investeringen hebben plaatsgevonden binnen de hiervoor door de raad geautoriseerde kredieten en zijn daarmee rechtmatig tot stand gekomen.

Het volgende krediet kent een overschrijding, hieronder wordt een nadere toelichting gegeven op de rechtmatigheid van de bestedingen. Onderstaande afwijking had te maken met het naar voren halen van een investering: de raad heeft voor 2023 een krediet beschikbaar gesteld van € 220.000, echter de uitgave is al in 2022 gedaan vanwege een aantrekkelijk aanbod van een leverancier. Formeel is er daarmee sprake van een onrechtmatigheid (het krediet werd immers pas voor het jaar 2023 beschikbaar gesteld, terwijl de uitgave in 2022 plaatsvond).