Sinds 1 januari 2016 is de wet modernisering vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen van kracht. Als een overheid (zoals de Gemeente Nieuwegein) dezelfde activiteit uitvoert als het bedrijfsleven, was de overheid voor 2016 in het voordeel omdat ze géén vennootschapsbelasting behoefde te betalen. Sinds 2016 moeten overheden VPB betalen als ze fiscale winst maken. Om te bepalen welke activiteiten vennootschapsbelastingplichtig zijn, hanteert de fiscus 3 criteria:
- Deelname aan het economisch verkeer, d.w.z. kan de activiteit ook door een niet-overheid worden uitgevoerd.
- Structureel creëren van een overschot, d.w.z. meerdere jaren winst maken.
- Organisatie van arbeid en kapitaal, d.w.z. mensen en machines/gebouwen.
Op basis van deze criteria is vastgesteld dat de Gemeente Nieuwegein VPB-plichtig is met haar actieve grondbeleid.
In eerdere jaarrekeningen is gemeld dat de belastingdienst een ander standpunt heeft dan gemeentes over de VPB-plicht van reclame-objecten. Er zijn 4 gemeentes in Nederland die een bezwaarprocedure zijn begonnen over dit onderwerp. Naar verwachting zal het nog enkele jaren duren, voordat een en ander is uitgeprocedeerd. Als die gemeentes in het gelijk gesteld worden, zal de gemeente Nieuwegein de betaalde VPB over de verhuur van reclame-objecten terugontvangen van de belastingdienst. Tot die tijd betaalt de gemeente VPB over deze activiteit.
In de jaarrekening 2022 is € 0 aan vennootschapsbelasting opgenomen. Deze bestaat uit de voorlopige aanslag over 2022 van € 727.000. De gemeente heeft over 2019 € 727.000 terug ontvangen op de voorlopige aanslag. Dit vloeit grotendeels terug naar de algemene reserve grondbedrijf.