Leefomgeving en veiligheid

Hieronder vindt u het resultaat van het programma.

We zien bij de resultaten op dit programma dat als gevolg van de arbeidsmarktproblematiek we op bepaalde functies in het openbaar domein er onvoldoende in zijn geslaagd om nieuwe collega's aan ons te verbinden. Dit heeft tot gevolg gehad dat we lopende het jaar 2022 hebben moeten prioriteren, met als gevolg een groter aantal oranje en rode activiteiten dan wij graag hadden gezien.

I: leefomgeving
Bij leefomgeving staan 2 doelstellingen centraal: het met plezier gebruik kunnen maken van en betrokkenheid bij de openbare ruimte en een stad die kwalitatief goede en voldoende voorzieningen en groen biedt om te kunnen recreëren, ondernemen en te verplaatsen of verblijven.

Wat hebben we bereikt?

Afval en grondstoffen
Fase 1 van het grondstoffeninzamelplan (2021-2024) is uitgevoerd. Fase 2 wordt uitgevoerd in 2023. Voor Fase 3 worden de plannen ontwikkeld. Ondanks een materialentekort, gaat de implementatie voorspoedig en verwachten we dit project voor einde 2024 af te kunnen ronden.
Op deze wijze worden inwoners actief betrokken bij een nettere inrichting van de openbare ruimte op het gebied van afval, alsook het (duurzame) beheer daarvan.

Riolering en waterhuishouding
Er zijn diverse reparaties met verschillende technieken aan het hoofdriool en de kolk- en huisaansluitleidingen uitgevoerd op basis van inspecties en calamiteiten. Ook zijn verbeteringen doorgevoerd in de waterhuishouding van Park Oudegein door het aanpassen- en vervangen van stuwen.
Daarnaast zijn diverse installaties gerenoveerd waaronder deze die zorgen voor de afvoer van hemelwater en grondwater in Hoogzandveld Oost en West, Mendes da Costalaan en Wierselaan.
Via deze activiteiten is bijgedragen aan de zorg voor goede en voldoende voorzieningen op het gebied van riolering en waterhuishouding, die goed te beheren zijn.

Groen
Er is een plan van aanpak voor een natuurbeleidsplan (NBP) opgesteld met hierin de visie over biodiversiteit. Dat zal eind Q2 2023 aan de Raad worden aangeboden. Op basis van dit NBP wordt er een uitvoeringsplan gemaakt dat afgestemd wordt met de huidige beheerplannen en de integrale groenbestekken. Zo dragen wij bij aan goede en voldoende duurzame openbaar groenvoorzieningen, die goed te beheren zijn.

Mobiliteit en verkeer
De activiteiten van dit thema dragen bij aan goede en voldoende verkeersvoorzieningen. We betrekken in toenemende mate actief belanghebbenden bij de (her)inrichting van de openbare (verkeers)ruimte. De lijst met projecten en acties die voor 2022 stond gepland was ambitieus en omvangrijk. Helaas kon een deel hiervan niet worden afgerond. Enkele van de acties die we wel hebben kunnen oppakken zijn het actualiseren van fietsnetwerk met een verkenning van de subsidiemogelijkheden bij de provincie, een voortzetting van de activiteiten van onze fietsambassadeur (die in het raadsintermezzo op 14 april nog een presentatie heeft gehouden), de ingebruikname van de verbeterde ontsluiting van Het Klooster (van/naar de A27). Alle OV-haltes in onze gemeente zijn nu rookvrij. Een meerjarig project is ‘bus halteert op rijbaan’. In het 4e kwartaal van 2022 zijn de eerste bushaltes omgebouwd. Het gaat om de haltes op de Sluyterslaan ter hoogte van het Wenckebachplantsoen.
Ook is gestart met de voorbereidingen van het houden van de pilot met een knip in de Batauweg. Onafhankelijk verkeerskundig adviesbureau, DTV Consultants, heeft het proces rond de opzet van de afsluiting begeleid en ons geadviseerd over de locatie en vorm van de proefafsluiting.
Voor de zomer is een eerste bijeenkomst georganiseerd met de direct belanghebbenden (de ondernemers van de winkelcentra Muntplein en Walnootgaarde,  wijknetwerken Batau Noord en Zuid, bedrijven rond de kniplocatie, Fietsersbond Nieuwegein, politie, hulpdiensten en U-OV) waarin zij konden meedenken over de opzet van de pilot. Dit heeft geresulteerd in drie potentiële locaties voor de knip. Na de zomer zijn deze locaties, voorzien van een verkeerskundige beoordeling, gepresenteerd aan de inwoners van Nieuwegein in een online enquête, waarin hen is gevraagd wat men van de drie locaties vindt. Tevens is een gemeente-brede inloopavond georganiseerd in het Stadshuis. Deze werd door ruim 50 inwoners bezocht. De verkeerskundige analyse en de resultaten van de participatie zullen de basis voor het collegebesluit in 2023 over de locatie van de knip vormen.
Provincie Utrecht heeft een concept afwegingskader voor de veiligheid van tramovergangen opgesteld en in het afgelopen najaar zijn daarover de eerste ambtelijke gesprekken met gemeente Nieuwegein gevoerd. Die fase is lopende.
Samen met verkeersouders zijn veilige schoolroutes voor de Prins Willem Alexanderschool Vreeswijk ontwikkeld. Dat plan ligt klaar voor uitvoering.
Er is nog geen belangstelling voor een verkeersbrigade gebleken.

Duurzaam natuurbeheer - dieren welzijn
Vanwege andere prioriteiten zijn niet alle geplande acties ten aanzien van dierenwelzijn voor 2022 gerealiseerd. Een ballonnenverbod via de APV wordt meegenomen in het nog vast te stellen evenementenbeleid. De landelijke chipplicht van katten laat langer op zich wachten dat we hadden gedacht. We willen met onze communicatie aansluiten bij de publiciteit van de landelijke campagne. De bestrijding van de ganzenoverlast via nestreductie wordt jaar op jaar intensiever vanwege een toenemend aantal locaties met ganzennesten verspreidt over Nieuwegein.

Spelen
De activiteiten op dit thema dragen bij aan de zorg voor goede en voldoende speelvoorzieningen, waarbij de opbrengst van participatie een belangrijke rol speelt.
In 2022 is er veel werk verzet en ervaring opgedaan in het voortraject richting realisatie van speel-/sport-/ontmoetingsplekken. Zo zijn er afwisselend plekken gerealiseerd met en zonder inzet van een projectleider. Daardoor hebben we ervaren dat een projectleider essentieel en noodzakelijk is voor een goede integrale aanpak. Ook is ervaren dat een goede participatie veel tijd en inzet vergt van projectleider, medewerker communicatie en beheerder(s) en daarmee drukt op de al beperkt beschikbare capaciteit. Om uitvoering te geven aan de gemaakte planning tot 2027 is een structurele inzetbaarheid van een projectleider noodzakelijk gebleken.
Er zijn dus goede stappen gezet, maar de achterstand in de planning is nog niet ingelopen.

Wegen en kunstwerken
In het kader van het meerjarige, buurtgericht groot onderhoud van de elementverhardingen is er in een aantal buurten groot onderhoud elementen uitgevoerd.
De rapportage van het onderzoek naar de mogelijkheden om het verhardingsareaal in de gemeente structureel te verkleinen is in concept afgerond. Daarin wordt beschreven waar en hoeveel verhardingsareaal in de gemeente verwijderd kan worden. De eindrapportage, incl. een routekaart, dienen straks als leidraad voor de verdere realisatie en vormen de eerste stap naar het realiseren van de vermindering van het verhardingsareaal.
De vervanging van de installaties voor de op afstand bedienbare bruggen is opgestart in 2022, waarbij langere levertijden van installatiedelen – t.g.v. de wereldwijde chiptekorten – voor  vertraging hebben gezorgd. De actuele staat van vaste kunstwerken is vastgesteld door middel van inspecties, op basis waarvan het meerjarige onderhoudsplan is opgesteld. Veel voorkomende werkzaamheden zijn in een raamcontract ondergebracht.
Via deze activiteiten is bijgedragen aan de zorg voor goede en voldoende voorzieningen op het gebied van wegen en kunstwerken, die goed te beheren zijn, alsook aan doelstellingen op het gebied van klimaatadaptatie.

Openbare verlichting
Omdat er te veel storingen waren in Galecop hebben we in die wijk alle armaturen vervangen. Daardoor zijn de wijken Hoogzandveld en Huis de Geer doorgeschoven. Ook moest om budgettaire redenen het opstellen van een beleidsplan openbare verlichting naar 2023 worden uitgesteld.
Goede, voldoende aanwezige en goed beheerde openbare verlichtingsvoorzieningen dragen bij aan een verhoogd veiligheidsniveau en -gevoel.

II Veiligheid

Doel 1. Sociale veiligheid en criminaliteit

In 2022 is de geregistreerde criminaliteit met 2% gestegen (regionaal met 3%). De politie registreerde in 2022 3131 delicten, ten opzichte van 3076 in 2021. Over het algemeen waren er kleine verschuivingen bij de verschillende delicten. Een opvallend grote stijging van 95% was te zien bij het aantal gestolen fietsen, brom- en snorfietsen. Dit betrof vooral elektrische fietsen. Een opvallende daling was te zien bij jongerenoverlast (-36%). Het wegvallen van de coronamaatregelen in 2022 heeft invloed op zowel de stijgende als dalende cijfers. Halfjaarlijks wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de politiecijfers. 

De thema’s ondermijning, jonge aanwas en digitale veiligheid zijn lastiger in de criminaliteitscijfers terug te zien. In 2022 is in lijn met het voorgaande jaar ingezet op de doorontwikkeling van de aanpak ondermijning en jonge aanwas. Op het gebied van digitale veiligheid is er gewerkt aan bewustwording van de jeugd. Ook is gewerkt aan meer zicht op het thema radicalisering en zijn medewerkers van de gemeente en woningcorporaties getraind in bewustwording op dit thema.

Ondermijning
De integrale lokale aanpak Ondermijning heeft uiteenlopende signalen opgeleverd die zijn opgepakt en waarbij gebruik is gemaakt van de beschikbare juridische instrumenten die we als gemeente kunnen inzetten. Bijv sluiting van een pand. We hebben gewerkt aan het vergroten van de weerbaarheid van medewerkers. Daarvoor zijn: bijeenkomsten gehouden om medewerkers bewust te maken van veilig en integer werken. Er is een agressieprotocol opgesteld voor medewerkers die betrokken zijn bij de aanpak van ondermijning. We hebben ook een enquête gehouden onder ondernemers. We hebben gepolst wat hun behoefte is aan ondersteuning om ondermijning tegen te gaan. Afgelopen jaar hebben we met Stichting beveiliging bedrijventerrein Nieuwegein (SBBN) en G4S de mogelijkheden tot samenwerking verder verkend. Focus ligt op signalering tijdens surveillance en efficiënte informatiedeling Daarnaast is er een gemeentelijk privacy protocol ontworpen voor correcte informatiedeling binnen de ondermijningsaanpak.

Jonge aanwas/ doorgroeiers
Met de Aanpak Jonge Aanwas werken we samen met partners aan de ambitie uit het Integraal Veiligheidsplan 2020 – 2024. We hebben in 2022 ingezet op het vergroten van de bewustwording van het fenomeen Jonge Aanwas. We zijn gestart met awareness-sessies voor conciërges. Dit zijn tenslotte de ogen en oren van de school. We hebben het met hen gehad over jonge aanwas, seksueel grensoverschrijdend gedrag en kennen/gekend worden.
Ook hebben we in 2022 de pilot ‘Signaalpunt Jonge Aanwas’ opgezet. Hiermee willen we bekijken of een meldpunt helpt bij eerder delen van signalen over mogelijke (potentiële) jonge aanwas. In 2022 zijn er 38 signalen door verschillende partners gemeld.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft ons in 2022 de mogelijkheid geboden om subsidie (Preventie met Gezag) aan te vragen om onze bestaande aanpak verder te intensiveren en door te ontwikkelen. Eind 2022 is bekend geworden dat de middelen zijn toegekend en nu wordt gewerkt aan een uitvoeringsplan.

(Publieks)communicatie
In 2022 hebben we gewerkt aan de hand van een communicatie jaarplanning veiligheid. Hiermee hebben via verspreid over het jaar campagnes ingezet voor de bewustwording, weerbaarheid en meldingsbereidheid van de inwoners. In 2022 is er voor de eerste keer de Veiligheidsdag georganiseerd. Het doel van deze dag was inwoners op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de veiligheidspartners en een inkijkje te geven in hun werk. We kijken terug op een succesvolle dag met een goede opkomst aan bezoekers.

Leefbaarheid en Veiligheid
In 2022 zijn wij gestart met kwartiermaken van het programma Leefbaarheid en Veiligheid. De centrale as in Nieuwegein is één van de 20 gebieden die is uitgekozen voor het Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid. Dit biedt ons een kans om subsidie aan te vragen bij de Rijksoverheid die aansluit bij onze lokale behoefte. Uit onderzoek blijkt dat er in deze wijken relatief meer bewoners zijn die kampen met een combinatie van problemen. Ook daalt de sociale kracht in deze wijken en beoordelen bewoners hun leefomgeving lager. De aanpak Leefbaarheid en Veiligheid moet ervoor zorgen dat de bewoners in de centrale as een beter perspectief krijgen.
Samen met betrokken partijen uit de stad hebben wij afgelopen jaar gewerkt aan een inhoudelijke analyse en hebben gebouwd aan een alliantie. Dit zal leiden tot  een aanpak en een programma voor de opgaven in de centrale as in 2023.

Doel 2. Fysieke veiligheid

Geplande fysieke controles op bedrijven hebben dit jaar plaatsgevonden, net zoals toezicht op de energiebesparingsplicht. Daarnaast is de focus gegeven aan de toezicht op kantoorpanden met het energielabel C. Eind 2022 bleek 100% van de panden met een kantoorfunctie energielabel C te bezitten. Gedurende het jaar zijn gesprekken gevoerd met de RUD Utrecht inzake de overdracht van asbesttaken. Eind 2022 zijn de taken inzake bedrijfsmatige asbestsanering overgedragen.

Crisisbeheersing en Bevolkingszorg
Het afgelopen jaar heeft een regionale werkgroep (bestaande uit adviseurs crisisbeheersing van deelnemende gemeente) gewerkt aan de doorontwikkeling bevolkingszorg. De kaders van een nieuw model zijn inmiddels vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de VRU. Daarnaast is gewerkt aan het versterken van de eigen gemeentelijke crisisbeheersing

Opvang vluchtelingen en inzet overige actualiteiten
De traditionele flitscrisis lijkt te veranderen in een meer langdurige vorm van crisis. Het afgelopen jaar is veel capaciteit gestoken in de opvang van mensen uit de Oekraïne, alsook in het organiseren van crisisnoodopvang. Dit in nauwe afstemming met onder andere de VRU. Naast deze crisissituaties waren er in 2022 meer actualiteiten die ongeplande capaciteit van het team Veiligheid vroegen.